AD(H)D ONDER DE LOEP
ADHD is een afkorting van ‘Attention Deficit Hyperactivity Disorder’ en staat uitgebreid (met de bepalende symptomen) beschreven in het ‘Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders’ (kortweg DSM). Dit is het handboek voor diagnose en statistiek van psychische aandoeningen dat in de meeste landen als standaard in de psychiatrische diagnostiek dient.
AD(H)D kenmerkt zich door de volgende kernsymptomen:
- Aandachts- en concentratieproblemen
(onoplettendheid genoemd) - Hyperactiviteit en impulsiviteit
ADHD kun je zien als een paraplu-begrip waaronder zich drie sub-types bevinden:
- Een type waarbij er hoofdzakelijk sprake is van aandachtstekort* en concentratieproblemen. Dan spreken we van ADD.
- Een type waarbij er naast aandachtstekort, vooral hyperactiviteit (overbeweeglijkheid) en impulsiviteit (iets direct doen, zonder er eerst over na te denken) overheersen in het gedrag. Dan spreken we van ADHD.
- En tot slot het gecombineerde type, met de kernsymptomen van type 1 en 2.
* Officieel wordt het aandachtstekort genoemd, maar eigenlijk weten we wel beter. Er is voldoende aandacht, alleen gaat de aandacht niet altijd naar waar het op dat moment gewenst is!
DE KENMERKEN VAN AD(H)D
Hieronder staan de kenmerken van ADD en ADHD. Naast de symptomen die veelal belemmerend werken, brengt AD(H)D ook positieve kenmerken met zich mee. Laat ik met de positieve beginnen; je zult er meer bij jezelf herkennen dan je denkt!
POSITIEVE KENMERKEN ADD
Iemand met ADD herkent zich goed in deze kenmerken:
- Een hele hoge concentratie hebben bij interesse (hyperfocus)
- Met creatieve oplossingen kunnen komen
- Creatief goed ontwikkeld zijn (tekenen, ontwerpen, dans etc.)
- Bruisen van plannen en ideeën
- Een goed gevoel voor humor hebben
- Goed ‘out of the box’ kunnen denken (vaak briljante oplossingen)
- Over een groot empathisch vermogen beschikken
- Uit het niets scherp of zelfs briljant uit de hoek kunnen komen
- Een hogere intelligentie dan gemiddeld hebben
- Van uitdagingen en sensatie houden
- Visueel ingesteld zijn
- Avontuurlijk zijn
- Een goed voorstellingsvermogen hebben
- Een goed inzicht hebben
- Een goede intuïtie hebben
- Situaties en mensen op een ‘bijzondere’ manier kunnen aanvoelen
- Over een zesde zintuig lijken te beschikken
NEGATIEVE KENMERKEN ADD
De meest voorkomende belemmerende kenmerken van ADD:
- Moeite hebben met concentreren
- Afdwalen tijdens het luisteren
- Vergeetachtig en chaotisch zijn
- Voortdurend spullen kwijtraken
- Snel ergens op uitgekeken zijn
- Slecht kortetermijngeheugen hebben
- Snel afgeleid zijn
- Afwezig overkomen
- Moeite hebben met op tijd komen (slecht tijdsbesef)
- Van de hak op de tak springen
- Moeite hebben met opbrengen van motivatie (uitstelgedrag)
- Heel druk in het hoofd zijn
- Bruisen van ideeën en plannen, maar er niet aan beginnen of niet afmaken
- Last hebben van stemmingswisselingen
- Veel momenten van rust nodig hebben om mentaal op te laden (snel overprikkeld zijn)
- Bij interesse ergens volledig in opgaan en dan niet/nauwelijks bereikbaar zijn voor anderen (hyperfocus)
- Moeite hebben met het uiten van gevoelens
- Dromerig zijn
- Moeite hebben met het afwerken van details of juist doorslaan in details bij interesse
- Perfectionistisch zijn
- Gevoelig zijn voor het ontwikkelen van een verslaving
- Moeite hebben met het onderhouden van vriendschappen en relaties
- Vaak een kleine sociale kring hebben, maar wel emotioneel betrokken zijn bij anderen
- Door een vertraagde informatieverwerking moeite hebben met snel en adequaat reageren op onverwachte vragen of gebeurtenissen
- Graag op de achtergrond willen blijven
- Erg gevoelig zijn (hoogsensitief)
Herken je jezelf in deze kenmerken en ervaar je deze als belemmerend,
dan is coaching bij Focus YourSelf zeker iets voor jou!
Neem contact met me op en ik vertel je er graag meer over!
Men spreekt over ADD en ADHD ook wel als over een twee-eiige tweeling: beide delen ze dezelfde basis, maar uiten zich in gedrag zeer verschillend.
POSITIEVE KENMERKEN ADHD
De meest voorkomende positieve eigenschappen van iemand met ADHD:
- Een intens hoge concentratie hebben bij interesse (hyperfocus)
- Vaak uit het niets met een briljante oplossing komen
- Ergens helemaal in op kunnen gaan en daarin uitblinken
- Zeer goede concentratie bij interesse (hyperfocus)
- Bruisen van nieuwe plannen en ideeën
- Een goed inzicht en sterke intuïtie hebben
- Een bijzonder gevoel voor humor hebben
- Goed ‘out of the box’ kunnen denken
- Een vaak hoger dan gemiddelde intelligentie hebben
- Creatief, bijv. in tekenen, ontwerpen of muziek zijn
- Avontuurlijk zijn en houden van uitdagingen en sensatie
- Situaties en mensen op een ‘bijzondere’ manier aan kunnen voelen
- Over een zesde zintuig lijken te beschikken
- Empathisch zijn
NEGATIEVE KENMERKEN ADHD
De meest voorkomende negatieve kenmerken van ADHD:
- Erg chaotisch en vergeetachtig zijn
- Voortdurend spullen kwijtraken
- Snel door iemand heen praten
- Van de hak op de tak springen
- Te veel en uitbundig praten
- Slecht kunnen luisteren (afdwalen)
- Moeite hebben met langdurig concentreren
- Hyperactief in bewegen (moeilijk stil kunnen zitten)
- Voortdurend nieuwe plannen maken
- Impulsief zijn in het nemen van beslissingen
- Moeite hebben met discipline
- Moeite hebben met details afwerken of juist obsessief ermee bezig zijn
- Hyperactief zijn in het hoofd (hoofd vol gedachtes)
- Veel energie hebben óf juist volledig uitgeblust zijn
- Altijd in de weer zijn en niet kunnen stoppen
- Met tien dingen tegelijk bezig zijn
- Snel ergens op uitgekeken zijn
- Altijd op zoek naar spanning en sensatie
- Chronisch (onbedoeld) te laat komen
- Moeite hebben met het afronden van taken (snel gedemotiveerd)
- Zich met alles en iedereen om zich heen bemoeien
- Dingen uitstellen tot het allerlaatste moment
- Snel overprikkeld en grote behoefte aan rust
- Erg ongeduldig zijn
- Stemmingswisselingen ervaren van blij naar down
- Erg zwart/wit denken
Herken je jezelf in een aantal van bovenstaande kenmerken en
ervaar je deze als belemmerend?
Neem dan contact met me op, dan gaan we er iets aan doen!
WEL OF GEEN DIAGNOSE?
Ga je wel of niet voor een diagnose?
Wat zijn de voor- en nadelen en is een diagnose nodig voor coaching?
Deze lijsten zijn niet uitputtend en je hoeft ook niet aan alle kenmerken te voldoen om ADD of ADHD te hebben. In het DSM staat precies beschreven hoeveel van de symptomen aanwezig dienen te zijn voor een officiële diagnose AD(H)D. Maar als je ADD of ADHD hebt, zul je je wel in de meeste ervan herkennen.
Eerlijk gezegd, schrijf ik ze hier niet op om een diagnose te promoten. Ik ben persoonlijk niet van de labels.
"Het is belangrijk dat je voor jezelf helder hebt waarom je een diagnose wilt."
Het stellen van de diagnose heeft zowel een positieve als een negatieve uitwerking.
In positieve zin kan een diagnose je een gevoel van opluchting geven, omdat je nu eindelijk weet wat er aan de hand is. Je kunt jezelf in een ander licht gaan zien en niet meer zo boos zijn op jezelf als dingen je niet lukken. Het biedt je de mogelijkheid om medicatie te proberen. De diagnose kan je ten slotte ook meer steun en begrip opleveren van je directe omgeving.
Anderzijds komt het ook voor dat mensen die de diagnose AD(H)D hebben gekregen gefrustreerd raken en juist verder terug vallen, omdat ze denken: “Ik heb dus al die tijd een beperking en wát was het leven beter geweest als ik dat (al die jaren) niet had gehad?” Of: “Had ik dit maar eerder geweten, dan had ik me zo vaak veel minder rot gevoeld, en mezelf beter begrepen!”
De bevestiging te krijgen dat je officieel anders bent dan ‘mainstream’, kan confronterend voor je zijn. Ook kunnen tijdens het stellen van de diagnose zelf, allerlei moeilijke momenten uit je leven weer opgerakeld worden, wat onprettig kan zijn. Het is dus belangrijk om een goede afweging te maken en na te gaan wat een diagnose je zal brengen. Tijdens de coaching kunnen we deze vraag ook behandelen.
“Voor coaching bij Focus YourSelf is het hebben van diagnose niet nodig.”
Wil je een afspraak maken? Neem contact met me op!